Bij de dood van een matador

door | 23 juli 2016

Een matador kwam 9 juli om het leven bij een festival in het Spaanse Aragón. Het is voor het eerst sinds 1985 dat een stierenvechter tijdens de corrida [het stierengevecht, red.] om het leven komt.

Reacties op dit soort gebeurtenissen zijn vaak nogal stuitend. Mensen juichen om de dood van de matador, vinden het niet pijnlijk genoeg en hopen dat meer doden vallen. En vaak verwijten zij ook nog de stierenvechter ervan psychopathisch te zijn.

Het bloed, de dood en het stierenvechten hebben altijd een sterk verbond gekend. Het is een risico van het vak dat de matador sterft. De matador is echter ook gewoon een man. Heeft een moeder, misschien een echtgenote, kinderen. Hij is menselijk, al te menselijk. In het juichen om zijn dood wordt vergeten dat ook wordt gejuicht om de dood van een mens.

Het ethische beeld van anti-stierenvechters is een universeel beeld: iedereen moet aan hun ethiek voldoen. Dan zijn we een stapje dichterbij die heerlijke nieuwe wereld.

Pro-stierenvechters stellen juist dat het bestaan wordt getekend door rafeligheid, door het niet kunnen maken van het leven. Zij beseffen dat bloed en dood altijd om de hoek liggen – en dat hier schoonheid in zit. (Niet voor niets raakten kunstenaars als Manet, Hemingway en García Lorca geïnspireerd door stierenvechten.)

Veel van het anti-stierenvechten komt voort uit gewenst onbegrip. Het is kenmerkend dat GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout – hij strijdt tegen landbouwsubsidies voor stierenfokkerijen in Spanje – op de vraag of hij de corrida wel eens heeft bezocht, antwoordt dat hij dat niet nodig acht. Het is die arrogantie van de universele ethici die hen weerhoudt van het begrijpen van stierenvechten op sociaal, cultureel en esthetisch niveau.

Stierenvechten toont diepgaand respect voor het dier. Het gaat niet om de pijn van het dier; het is geen sadisme. Anders zouden de liefhebbers wel naar een slachthuis gaan. Er ligt een waardering in voor de natuur zoals die is.

De huidige tijd kent een humanisering van dieren. Hierin raakt een waarheid van de natuur verloren, namelijk dat ze veelal bloederig en gewelddadig is. Die kant van de natuur roept respect en bewondering op bij de liefhebbers. Juist die kant willen steeds minder mensen zien. Stierenvechten herinnert ons aan iets dat we niet meer willen weten.

Zolang anti-stierenvechters het onbegrip blijven wensen, kan het debat niet goed gevoerd worden. Voor de matador is de dood van de stier geen reden tot juichen: het is het noodzakelijke einde van een respectvolle – en wederzijds gevaarlijke – confrontatie. Toch wordt hem verweten psychopathisch te zijn door mensen die venijnig juichen als een matador menselijk, al te menselijk, gedood wordt door de stier.

❉   ❉   ❉