Breivik als cultuurchristen?

door | 14 september 2021

Waarde Redactie van de Volkskrant, 

Bijgaand stuur ik u mijn commentaar op het vorige maand 13.7.2019 gepubliceerde artikel CULTUURCHRISTENEN van uw medewerkers Hassan Bahara en Annieke Kranenberg. Bij een artikel van die omvang past een reactie in de omvang die u hierbij ontvangt.

Gezien de omstreden en op de man geschreven inhoud van uw artikel is ook mijn artikel niet vrij van verwijt en vermaan. U heeft het er naar gemaakt.

Hoogachtend, Klaas Maas, etc.

Hassan Bahara en Annieke Kranenburg waagden zich aan een diepteanalyse van het electorale succes van de nieuwrechtse stroming Forum voor Democratie en verslikten zich in hun duiding van de onstuitbare opkomst van Thierry Baudet (Volkskrant 13.7. 2019, CULTUURCHRISTENEN). Verslikken is menselijk, net als liegen, maar dat laatste is ook laakbaar. Forum zou een moderne variant zijn van een oude Europese slang, het fascistoïde en in wezen racistische nationalisme. En daarom moet Baudet met zijn club worden weggezet als geestverwant aan de Noorse psychopaat en kindermoordenaar Anders Breivik. Hassan en Annieke! Als er eens een keer buiten jullie linkse kerk gescoord wordt, gaan dan in één veeg alle noties van journalistiek fatsoen overboord? Breivik en Baudet? Dat is net zoiets als Al Baghdadi en Aboutaleb.

Maar laten we deze kwestie methodisch doordiagnosticeren:

Baudet/Forum heeft bij de recente verkiezingen gescoord op twee hoofdthema’s:

  • Verzet tegen de ondergang/oplossing van de natiestaat binnen een Europese federatie die onze economie uitvreet, ons sociale stelsel uitholt en zich zal openstellen voor massa-immigratie, vanuit het Midden-Oosten en Afrika (dat laatste valt natuurlijk te bezien maar het is wel een breed gedeeld angstbeeld).
  • Verzet tegen de klimaatgekkies die ons land willen ombouwen naar een kippenhok van windmolens en zonnepanelen met de interstices als vrije-uitloopruimte voor ons pluimvee; Nederland wordt hoofdproducent/exporteur van vrije-uitloopeieren.

Twee hoofdthema’s van gezond verstand tegen losgeslagen progressief idealisme.

Een potentieel derde thema, de stikstofverdwazing, had daar goed bijgepast maar kwam voor de recente verkiezingen te laat – temporiseerde de Raad van State zijn uitspraken om de coalitie af te schermen? – en is ook nu nog in een aanloopfase waarbij de in potentie gigantische economische schade nog onvoldoende zichtbaar is.

Die stikstofkwestie is een typisch product van de milieulobby die ons nog een uitleg schuldig is over het niet doorgaan in de jaren ’80 van de voorspelde ecologische ramp die veroorzaakt zou worden door ‘antropogene’ stikstofverbindingen in de atmosfeer. Destijds sprak men over ‘zure regen’ (het uitregenen van stikstofverbindingen als ammoniak, nitrieten, nitraten etc.) en het daardoor onontkoombare afsterven van de Europese bossen (“das große Waldsterben” zeiden de Duitsers). Die bossen staan er nog en de term ‘zure regen’ wordt niet meer gebruikt, niet door de milieulobby en niet door de Raad van State. Men spreekt nu, kortaf, van stikstof: het inerte gas dat met ca. 78% het hoofdbestanddeel is van de aardse atmosfeer die wereldwijd een vrijwel constante samenstelling heeft.

Het zou voor de hand liggen dat Forum als nieuwe partij van het gezonde verstand deze kwestie oppakt, waar de VVD, de traditionele partij van het gezonde verstand, het spectaculair laat afweten. Dijkhoff wil waarschijnlijk wel maar mist de drive van de VVD-achterban die sinds Rutte ’s klimaatinitiatief z’n richtingsgevoel kwijt is, en zit ook gevangen in een coalitie met D66.

Op dit soort pragmatische thema’s dus (zet de dolgedraaide progressieven en hun meelopers de voet dwars voordat ze heel ons land onherstelbaar verziekt hebben) heeft Forum bij de afgelopen verkiezingen heel fatsoenlijk gescoord al had dat van mij nog beter gemogen en ook beter gekund:

Baudet had zich bijvoorbeeld duidelijk kunnen uitspreken voor het beëindigen van de nationale pensioendiefstal en voor een uitbetaling alsnog van de vanaf 2009 ten onrechte ingehouden indexaties van de, volgens herhaalde toezegging tijdens de premieafdracht, welvaartsvaste ouderdomspensioenen (een uitbetaling alsnog van 20 miljard euro van de 1400 miljard die de pensioenfondsen hebben opgepot, dat kan geen probleem zijn – en beloofd is beloofd nietwaar?). Forum had daarmee mogelijk meer dan de helft van de vijfenzestigplusstemmen kunnen binnenhalen.

Dat ook traditionele christenen op pragmatische gronden op Forum hebben gestemd is begrijpelijk. Dat Forum daarmee is opgeschoven naar de reactionair christelijke hoek – een stelling van Bahara en Kranenburg – is natuurlijk lariekoek. Maar om die stelling te onderbouwen richten Bahara en Kranenburg zich op een groep christelijke neoconservatieven die bij Forum in de marge een rol hebben gespeeld of nog spelen. Voor deze groep presenteren zij dan het verzameletiket ‘cultuurchristenen’ met de suggestie dat ook het Forumkader onder die noemer past. Baudet heeft in de vrije stroom van zijn publieke communicaties ongetwijfeld weleens een verschil geconstateerd tussen de culturele bagage van (joods)christelijke herkomst en die van de overige pre-rationalistische religieuze tradities, waarvan de islam in ons land het sterkst vertegenwoordigd is. In de zin van die herkomst heeft onze samenleving een christelijke cultuur en zijn wij – de autochtonen onder ons dus – cultuurchristenen. Een stelling die ook vóór Baudet ’s opkomst af en aan gehoord kon worden over de volle breedte van onze vaderlandse politiek, van de SGP tot en met de Leefbaren. Overigens staat Baudet niet afwijzend tegenover extramaritale seks en zijn ook LHBTI ’ers, allochtone medelanders en atheïsten welkom in Forum, inclusief een publieke godloochenaar als Baudet ’s leermeester Cliteur, nu ook een ‘cultuurchristen’ dus.

Om de geldigheid van het etiket van CULTUURCHRISTENEN te staven presenteren Bahara en Kranenburg in hun vier pagina’s lange artikel een op zich interessante selectie van christelijke neocons van diverse pluimage die in de voorbije jaren in de periferie van Forum hebben verkeerd of nog verkeren.

Naast mij onbekende lieden als Prosman en Spruyt is daar bijvoorbeeld Hugo Bos: De man die mij wekelijks mailt om mij te waarschuwen voor de dreigende morele vergiftiging van ons basisonderwijs door de van overheidswege voorgeschreven directe en indirecte propaganda voor het transgenderisme – een soort ideologisch hobbypunt van minister Van Engelshoven naar het schijnt (D66 ja). Hugo Bos vraagt daarbij dringend om financiële steun. Ik hoop dat hij voldoende ophaalt om door te kunnen gaan met wat hij doet. Het binnen het verplichte lespakket van de basisschool propageren van een soort psychiatrische afwijking (het seksuele zelfbeeld van de transgender spoort niet met zijn/haar biologische content) als een alternatief soort seksueel normaal, is per saldo ongewenst. Begrip kweken voor een aangeboren afwijking is een les in beschaving. Het binnen een onderwijsrelatie idealiseren van zo’n afwijking is een principiële fout en misbruik van de binnen de onderwijsrelatie bestaande gezagsverhouding.

En daar is dan nota bene ook cultuurchristen Tom Zwitser, een goede vriend van Baudet en de baas van een kleine niet op winstbejag gerichte, idealistische uitgeverij in Groningen: De Blauwe Tijger. Een filosofisch onderlegde vriendelijke veertiger, een breed belezen publicist en bovendien de uitgever van mijn zeer leesbaar bundeltje vriendelijk polemische en satirische stukjes met als verzameltitel “ZWARTE PIET IS GEEN RACISME”. Maar ook de uitgever van bijvoorbeeld het interessante en belangwekkende Syrische oorlogsdagboek van de Belgische pater Daniel Maes met de provocerende titel “POETIN EN ASSAD HEBBEN ONS LEVEN GERED”. Een boek dat werd doodgezwegen door het overgrote deel van Nederlandse pers. Ook gij Volkskrant! Tom Zwitser had dat kunnen zien aankomen. Na de publicatie van mijn boekje ontving ik van hem een beduusd mailtje: ‘Klaas, niemand wil je boekje recenseren; van driehonderd aangeschreven boekwinkels willen maar vijf of zes het etaleren.’ Hoe kwam ik ook weer bij de Blauwe Tijger? Wel, ik vond die tijgerkop artistiek verantwoord. En ik had daar het pamflet gekocht van het Burgercomité-EU, “Manifest aan het volk van Nederland” (een solide patriottisch maar bepaald geen christelijk document, dat het streven naar een federaal Europa toetst aan de in onze grondwet vastgelegde nationale soevereiniteit). Ik ging ervan uit dat mijn boekje bij zo’n uitgever niet al op de titel geweigerd zou worden. En Tom Zwitser heeft nooit met een woord gerept over de impliciet atheïstische invalshoek van ettelijke van mijn stukjes. Zo hij al een tot het katholicisme bekeerde protestant en neocon is, gaat hij daar dan toch tolerant en sociaal verantwoord mee om. En met katholieken die er niet op uit zijn je te bekeren valt best samen te leven, zoals 40-plus jaren huwelijk mij hebben geleerd. Ik waag te betwijfelen of een gelijke tolerantie verwacht kan worden van GroenLinksers, leden van de Partij voor de Dieren of journalisten met een ideologische oriëntatie als van Annieke Kranenburg of Hassan Bahara.

Met de verkoopsabotage van Zwitsers boekenfonds hebben Bahara en Kranenburg kennelijk geen probleem (vrijheid van meningsuiting wil blijkbaar niet zeggen dat foute meningen niet geboycot zouden mogen worden). Hun kritiek op Zwitser start al bij diens eerste activiteiten: zijn medewerking aan een tijdschrift Bitter Lemon – conservatief, traditioneel en rechts – en daarna aan het digitale tijdschrift Catholica dat op nogal selectieve gronden ook als extreem rechts weggezet wordt. Maar voor Bahara en Kranenburg breekt het grote demasqué van Zwitser aan op 22 juli 2011: Anders Breivik laat zijn gruweldaad op Utoya voorafgaan door de distributie via internet van zijn 1500 pagina’s tellende manifest 2083: A European Declaration of Independence, aan ruim 8000 facebook-relaties en relaties van relaties. Van die mailing passeren er iets meer dan 1000 de SPAM-filters en belanden in de mailboxen van onder andere een drietal Nederlandse publicisten waaronder Zwitser.

Deze ongevraagde en ongewenste internetpostbezorging hanteren Bahara en Kranenburg nu als hefboom om Zwitser uit het beschaafde discours te verwijderen en weg te zetten als iemand die hoe dan ook gelieerd moet zijn met misdadig extremistisch racistisch rechts. Zo’n tactiek is gemakzuchtig, goedkoop, immoreel en infaam. En de destijds in de Actualiteitenrubriek EenVandaag gestelde ‘leidende’ vraag of het ‘puur toeval’ was dat de publicisten Van Goor, Zwitser en Bas een rechtstreekse mail van Breivik ontvingen, of ‘dat het verwante geesten zijn’, had als een kwalijke en lasterlijke verdachtmaking aan de Raad voor de Journalistiek moeten worden voorgelegd. Met dit soort tactieken kun je elke Nederlander wiens hoofd ongewenst boven het maaiveld reikt een kopje kleiner maken: een ongevraagd pakketje pedoporno, een hashtag-Me-Too verzinsel, ga zo maar door.

“Na Breivik dachten we dat we hun momentum hadden ontnomen” citeert de Volkskrant de links progressieve cultuurtheoloog Frank Bosman – die zich zo, in kromtaal, ongewild presenteert als een auctor intellectualis achter de verzending van Breivik ’s manifest en achter de idee dat de ontvangers daarvan ideologisch medeplichtig geacht moeten worden aan Breivik ’s kindermoord. Tot zijn spijt moest Bosman constateren dat de notie dat Baudet/Forum hun ideologische wortels zouden delen met Breivik, onvoldoende tot het Nederlands electoraat is doorgedrongen. En ook publiceert Zwitser nog steeds.

De eveneens door Bahara en Kranenburg ter ondersteuning aangehaalde “Theoloog des Vaderlands 2018-2019”, Stefan Paas, ziet in Baudet ’s afwijzen van een Afrikanisering van Europa (“Ik wil graag dat Europa dominant blank en cultureel blijft zoals het is”) een duidelijk blijk van racisme: ‘Baudet maakt onderscheid op basis van afkomst en huidskleur met als doel mensen hun fundamentele rechten (nl. emigratie/immigratie en asiel / veilig heenkomen) te ontzeggen’. Paas vertroebelt hier een publieke discussie door verzonnen rechten (emigratie/immigratie) op een lijn te stellen met het erkende recht op asiel bij vervolging en op een veilig heenkomen bij bedreiging van het leven. Zijn idee dat het racistisch zou zijn om te wensen dat de eigen samenleving op hoofdlijnen stabiel blijft zowel in humane samenstelling als in collectief aanvaarde normen en waarden, maakt van vrijwel elke moderne samenleving een racistische samenleving. Waarmee die term betekenisloos wordt. Het ‘recht’ van individuen en collectieven om te migreren en zich te vestigen in andermans land is binnen het moderne volkenrecht als zodanig niet erkend. Zo’n recht is weliswaar in het oude testament beschreven voor het volk Israël, dat van god de opdracht ontving om het ‘beloofde’ land Kanaän ‘om te volken’ via genocide en verdrijving. Ook kennen wij uit de seculiere geschiedenis de Grote Volksverhuizing uit de 5e eeuw en uit de 13e eeuw de Mongools/Turkse continent-omspannende veroveringstochten onder Dzjengis Khan en zijn opvolgers. Maar zulke processen voltrokken zich volgens de natuurwet, het recht van de sterkste.

De idee van lieden als Paas en Bosman, dat het ondergaan van een ‘omvolking’ door massa-immigratie een soort morele plicht zou zijn voor de ontwikkelde westerse wereld, gaat mank aan een bepaald soort gemakzucht: Het is niet aan onze generatie om haar sociaal geweten te apaiseren door Nederland als erfboedel over te dragen aan economische vluchtelingen, ongeveer zoals vroeger sommige christenen hun zieleheil zeker stelden door hun erfenis na te laten aan de kerk en daarbij hun nakomelingen onterfd achterlieten. De Nederlandse staat en maatschappij behoren als rechtmatig erfdeel overgedragen te worden aan de komende generaties Nederlanders. In plaats van te worden nagelaten aan zoveel gelukszoekers van buiten als er in slagen hier binnen te komen.

Met het gedogen van zo’n ‘omvolking’ wordt bovendien de oorzaak van die toestroom van economische migranten, het bestaan van ‘failed states’ in de derde wereld, ongemoeid gelaten. Zelfs wanneer voor een derdewereldland geloofwaardig beargumenteerd kan worden dat haar status van ‘failed state’ een direct gevolg is van een onverantwoorde dekolonisatie waarbij de materiële en culturele infrastructuren die nodig waren om als onafhankelijke staat te kunnen functioneren ontbraken, dan nog is het laten migreren van zo’n bevolking naar de rijke wereld geen realistische oplossing. De rijke wereld heeft domweg de geografische en economische ruimte niet om de bevolking van de arme wereld fysiek te accommoderen. De sociaaleconomische problemen van zulke derde-wereldlanden horen in en door die landen zelf te worden opgelost. Desnoods via een ontwikkeling binnen een nieuw soort protectoraatsrelatie met landen uit de ontwikkelde wereld: een nieuw soort ethisch kolonialisme gericht op economisch herstel en staatkundige opbouw om te komen tot een adequaat functioneren als onafhankelijke natiestaat. Zoiets als wij ons voorgenomen hadden voor Nieuw Guinea en geprobeerd hebben met Suriname.

De acties van een psychopaat als Breivik zijn in deze mondiale problematiek even nuttig als vliegenstront op voedsel. Maar als Baudet voldoende waarheidsliefde heeft om deze problematiek helder te stellen is dat winst voor ons collectief gezond verstand en politiek inzicht. De kritieken van cultuurtheologen en ‘theologen des vaderlands’ klinken menslievend en ethisch verantwoord maar openen de deur voor een toekomst waarin onze kleinkinderen nationaal onterfd zullen zijn.