Brexitbuit: Duitsland gunt Frankrijk Europees Geneesmiddelenbureau in hoop Bankautoriteit binnen te halen

In de strijd om wie in de toekomst het Europese Geneesmiddelenbureau (European Medicines Agency, EMA) mag huisvesten, gooide Berlijn hoge ogen. Inmiddels berichten Berlijnse media echter dat de Duitse regering besloten heeft ten gunste van Frankrijk van een Duits bod af te zien.

De EMA, een in Londen gevestigd agentschap van de Europese Unie, dat voor de beoordeling en bewaking van geneesmiddelen verantwoordelijk is, moet vanwege de Brexit verplaatst worden naar het continent. Volgens de Berliner Morgenpost en de Tagesspiegel is de kans dat het agentschap naar Duitsland komt verkeken. Zowel Bonn als Hamburg, het Saarland en Berlijn hoopten de nieuwe standplaats van de EMA te worden.

Volgens de Duitse dagbladen zijn bondskanselier Merkel en minister van Buitenlandse Zake Gabriel het in directe gesprekken met de Franse regering eens geworden over vestiging van de EMA in Frankrijk. De Duitse regering zou hier twee motieven voor hebben. Ten eerste zou aan Duitse zijde de wens bestaan om de nieuwe Franse president Emmanuel Macron ter wille te zijn. Ten tweede hoopt Berlijn door af te zien van de EMA, zijn kansen te verbeteren op het binnenhalen van het andere EU-agentschap dat momenteel in Londen gevestigd is, de Europese Bankautoriteit (EBA). Ook de EBA moet immers ten gevolge van de Brexit zijn zetel van Londen naar het continent verplaatsen.

Zelfs als het koehandelplan van de Berlijnse regering opgaat, is het nog de vraag of de Duitse regering hier verstandig aan doet. De EBA heeft slechts zo’n 160 medewerkers, bij de EMA gaat het daarentegen om zo’n 1.000 arbeidsplaatsen. Meerdere duizenden consultants, experts en vertegenwoordigers van de farmaceutische industrie rond het EU-agentschap zouden bovendien de lokale economie van een eventuele vestigingsplaats in Duitsland gestimuleerd hebben.

Frankfurt en Parijs

De Duitse regering lijkt echter zo gefixeerd op het promoten van Frankfurt am Main als financieel centrum, dat het blind is voor dit verschil in gewicht. Duitsland heeft bovendien een veel betere reputatie op farmaceutisch gebied dan Frankrijk en zou ten aanzien van de EMA derhalve een veel logischer keuze zijn geweest. Op financieel gebied is Frankfurt echter nooit uitgegroeid tot wat de Duitse regering voor ogen stond. Ook de komst van de Europese Centrale Bank (ECB) bracht niet de verwachte impuls. Londen bleef toch altijd het belangrijkste financiële centrum van Europa en ook Parijs moet niet over het hoofd gezien worden.

Belangrijker dan de vraag van de relatief kleine Bankautoriteit, is de vraag wie de Euro-clearing van Londen over mag nemen. De Europese Commissie wil namelijk niet dat deze lucratieve zaak in Londen blijft. Momenteel wordt een groot deel van de in Euro’s uitgegeven derivaten in Londen afgehandeld. Naast Frankfurt am Main hoopt ook Parijs na de Brexit een zo groot mogelijk deel van de clearing-handel binnen te halen. In Londen zijn er tienduizenden arbeidsplaatsen mee gemoeid. Parijs heeft een streepje voor op Frankfurt, omdat het kan aanvoeren dat het nu al de standplaats is van de Europese Waardepapieren- en Markttoezichthouder (European Securities and Markets Authority, ESMA) is.

Straatsburg

Intussen gaat het gerucht dat het gunnen van de EMA aan Frankrijk ook onderdeel zou kunnen zijn van een groter compromis. Als Frankrijk de EMA gegund wordt, zou het land bereid kunnen zijn om in te stemmen met de verplaatsing van het Europees Parlement van Straatsburg naar Brussel. Momenteel zetelt het Europees Parlement, hoewel de meeste zittingen in Brussel gehouden worden, officieel namelijk in Straatsburg. Het kostbare heen en weer reizen van het parlement tussen België en de Elzas staat al jaren onder kritiek. Of Frankrijk daadwerkelijk bereid is af te zien van het Europees Parlement in ruil voor de geneesmiddelenautoriteit, valt te bezien.

Zo heeft het er alle schijn van de Duitse regering weer eens veel te toeschietelijk is geweest naar de Fransen. Frankrijk heeft straks de EMA, die veel meer werkgelegenheid met zich meebrengt dan de EBA. En of Duitsland de EBA daadwerkelijk toegewezen krijgt, valt nog te bezien. Ook haalt Parijs waarschijnlijk een veel groter deel van de uit Londen overkomende derivatenhandel binnen dan Frankfurt. Het eind van het liedje kan zomaar zijn dat Merkel en Gabriel om Macron ter wille te zijn Frankrijk aan de EMA geholpen hebben, terwijl Duitsland er uiteindelijk niets voor terugkrijgt.