EU-leger gaat Oostenrijk te ver

door | 16 november 2016

Hoe verdeeld Oostenrijk ook mag zijn over de vraag wie de volgende president moet worden, over één ding lijken de verschillende politieke partijen het eens: Oostenrijk voelt niets voor een gezamenlijk EU-leger.

Door de verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten en zijn standpunt dat Europese landen meer op eigen benen moeten staan voor hun defensie, zijn Europese defensieplannen in een stroomversnelling gekomen, zodat er nu opnieuw serieus sprake is van een EU-leger.

Anders dan de meeste andere EU-lidstaten is Oostenrijk echter geen lid van de NAVO. Dat gaat terug op de Koude Oorlog, toen Oostenrijk een strikte neutraliteit probeerde te bewaren. Zodoende is de Alpenrepubliek ook pas in 1995 lid geworden van de Europese Gemeenschappen.

Inmiddels is Oostenrijk dan wel lid van de Europese Unie, maar niet van de NAVO. In de praktijk werkt Oostenrijk net als andere EU-lidstaten die geen NAVO-lid zijn – zoals Finland, Zweden en de Ierse Republiek – echter wel samen met de NAVO, bijvoorbeeld in het zogeheten ‘Partnership for Peace’ en in VN-missies.

Waar Finland en Zweden recent geneigd zijn tot sterkere samenwerking met de NAVO of individuele NAVO-lidstaten, lijkt militaire integratie in NAVO- of EU-structuren voor Oostenrijk duidelijk een brug te ver. Zo heeft bondskanselier Christian Kern (SPÖ) gezegd dat hij zich niet voor kan stellen dat (delen van) het Oostenrijkse leger onder buitenlands bevel zouden komen. Ook zijn partijgenoot en minister van Defensie Hans Peter Doskozil moet er niets van weten. In de top van de Oostenrijkse krijgsmacht is er ook grote weerstand.

Vice-premier Reinhold Mitterlehner (ÖVP) heeft door laten schemeren een EU-leger een interessante gedachte te vinden, maar zijn partijgenoot en minister van Buitenlandse Zaken Sebastian Kurz benadrukt dat de formele neutraliteit van Oostenrijk op geen enkele manier in gevaar gebracht mag worden.

Ook de beide presidentskandidaten, Norbert Hofer van de FPÖ en Alexander van der Bellen van de Groenen, die het in december opnieuw tegen elkaar opnemen, wijzen een EU-leger beiden van de hand. Alleen in de eurofiele centrumrechtse ÖVP zijn er voorzichtige voorstanders van een EU-leger te vinden, maar de kans dat deze partij op afzienbare termijn weer een regering kan gaan leiden is gering.

Lees ook:

  • Oostenrijkse strijdkrachten: Kapot bezuinigd op NAVO-koers
  • Oostenrijk: Samenwerken met Assad, Iran en Rusland in strijd tegen IS
  • Oorlog blijft statelijke kwestie
  • Als het er op aan komt bestaat buitenlandbeleid EU niet
  • “De EU is er niet om oorlog te voeren”
  • Bezuiniging op defensie, bezinning op inzet
  • Hoog tijd om de NAVO op te doeken