Groenen gaan regeren in IJsland: Meer vluchtelingen en Identity Politics

Katrin Jakobsdottir van de Links-Groene Beweging, die na in de parlementsverkiezingen in IJsland een zetel gewonnen te hebben en de op één na grootste partij te zijn geworden, van president Guðni Jóhannesson de opdracht kreeg een regering te vormen, is er in geslaagd een regeerakkoord uit te onderhandelen met de liberaal-conservatieve Onafhankelijkheidspartij en de agrarisch-liberale Vooruitgangspartij.

Hoewel de Onafhankelijkheidspartij, ondanks het verliezen van vijf zetels, met 16 zetels nog altijd de grootste partij is, wordt Bjarni Benediktsson niet opnieuw premier.

Na de verkiezingen werd door de Links-Groenen meteen succesvol het frame geplugd dat de regeringspartijen verloren hadden en de overige partijen zouden moeten proberen een regering te vormen onder leiding van Jakobsdottir. President Johannesson gaf haar dan ook het mandaat om de mogelijkheid daarvan te onderzoeken, in plaats van Benediktsson als leider van de grootste partij het initiatief te geven.

Het lukte Jakobsdottir echter niet om het eens te worden met de voormalige oppositiepartijen en/of een paar nieuwe partijen, waarop zij de mogelijkheid van een regering van Links-Groenen met de Onafhankelijkheidspartij en de Progressieve Partij ging onderzoeken. Dat leverde veel vruchtbaarder gesprekken op en onlangs is een regering gepresenteerd.

Onder deze regering zal toetreding tot de Europese Unie, zoals de Sociaaldemocraten – een andere potentiële partner voor de Groenen – hadden gewild, in ieder geval niet opnieuw op de agenda komen; alle drie de partijen die de nieuwe regering vormen staan als eurosceptisch bekend.

Daarnaast kondigde Jakobsdottir aan dat IJsland meer vluchtelingen op zal nemen en dat de regering nadruk zal leggen op “gendergelijkheid”, LHBT-rechten en de bestrijding van seksuele intimidatie, waartoe ook nieuwe wetgeving voorbereid zal worden. Verder ligt in het regeerakkoord nadruk op hervorming van de zorg, het onderwijs en het openbaar vervoer en het bewaren van de economische stabiliteit.

“Maar het is echt raar dat ik de tweede vrouw ben (die premier van IJsland wordt, red.), ik zou nummer vijftien moeten zijn of zo. Dus in feite zouden er, om deze ongerechtigheid recht te zetten, na mij vijftien vrouwelijke premiers op rij moeten zijn”, aldus Jakobsdottir nadat Benediktsson haar de sleutels van het bureau van de premier overhandigd had. De eerste vrouwelijke premier van IJsland was de Sociaaldemocrate Jóhanna Sigurðardóttir, die overigens ook nog lesbisch was en van 2007 tot 2013 premier was.

De Groenen krijgen de ministeries van Gezondheid en Milieu & Natuurlijke Hulpbronnen en leveren de premier. De liberaal-conservatieven krijgen met Financiën & Economische Zaken; Buitenlandse Zaken; Justitie; Visserij & Landbouw en Toerisme, Industrie & Innovatie de meeste ministeries. De agrarisch-liberalen krijgen Transport & Lokaal Bestuur; Onderwijs, Wetenschappen & Cultuur en Sociale Zaken & Gelijkheid.