Hoe rattenvanger Martin Schulz de positie van Angela Merkel bedreigt

Martin Schulz, die onlangs werd aangewezen als kandidaat bondskanselier van de SPD, doet het voorkomen alsof hij niets heeft bijgedragen aan de huidige problemen. Maar dat is ver bezijden de waarheid.

De publieke reactie op de kandidatuur van Martin Schulz valt overwegend positief uit. Een ding kan de nieuwe SPD-leider niet ontzegd worden: Hij is een begenadigd demagoog, ook al maken establishment-vriendelijke journalisten als talkshow-presentatrice Anne Will het hem ook uiterst makkelijk om zichzelf op de door hem gewenste manier over het voetlicht te brengen.

Angela Merkel zou er dan ook goed aan doen deze uitdager serieus te nemen. Net als de CDU-leider is Schulz er vooral op gericht bepaalde stemmingen en sentimenten te mobiliseren. Maar hij lijkt dit vakkundiger aan te pakken dan de vaak als koel en star waargenomen Merkel.

Schulz weet zijn levensloop vakkundig uit te spelen om zich als geloofwaardige advocaat van de kleine man te stileren: Afkomstig uit een eenvoudig milieu en met een loopbaan gekenmerkt door biografische breuken, is hij er in geslaagd aan de politieke top te geraken, zonder zijn gevoel voor het lot van de “vele hard werkende mensen” te verliezen, zo luidt de eindeloos herhaalde boodschap.

Door Angela Merkel “versociaaldemocratiseerd” te noemen en haar spottend tot “zakelijk voorzitter van een sociaaldemocratische regering” te verklaren, drijft hij de CDU-leider bovendien in een val, die ze voor zichzelf gespannen heeft door steeds verder naar links op te schuiven. Schulz wijst haar daarmee, zoals de Duitsers zeggen, een plaats tussen de stoelen toe.

Voor de SPD-leider is deze tactiek echter ook niet zonder risico. Met zijn indeling van Merkel verraadt hij in welke mate de SPD of de sociaaldemocratie Duitsland en Europa gebracht hebben in de situatie waarin ze nu verkeren. Schulz treedt tegelijk echter op alsof hij uit schuim geboren is, geheel onbevlekt door de noodlottige missers van de politiek – in Brussel zo goed als in Berlijn – tot nu toe.

Maar dat is hij natuurlijk niet: Als voorzitter van het Europees Parlement maakte hij tamtam voor bijvoorbeeld de vergemeenschappelijking van Europese staatsschulden en voor nog meer geld naar Griekenland. EU-politici als Schulz hebben het politieke kader geschapen waarin voorzitter van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi zijn noodlottige nul rentebeleid kan voeren. Dat gaat allemaal ten koste van juist die “hard werkende mensen” in Duitsland, waar Schulz zo’n hart voor zegt te hebben.

Ondanks de asielvloed viel hij de Hongaarse premier Viktor Orbán in de rug aan, toen die Duitsland in 2015 voor een ramp bewaarde door de grens af te sluiten. En tenslotte staat Schulz symbool voor de los gezongen Brusselse elite, die in haar arrogante onfeilbaarheidswaan de EU aan de rand van uiteenvallen gebracht heeft. Wie in Engeland voor de Brexit wierf, hoefde maar op Schulz als vleesgeworden argument te wijzen of hij kon al weer op een paar extra stemmen rekenen.

Martin Schulz staat kortom niet voor een nieuw begin, hij staat voor de demagogisch slim verpakte voortzetting van een verkeerd beleid.