Hoofdredactioneel commentaar. Brief aan ontworteld Nederland

door | 3 april 2020

Om de ernst van de realiteit niet onder ogen te hoeven komen, verzint men er een die de echte mijlenver in ernst overtreft en dus teniet doet. En om dit laatste gaat het: men wil de ernstige werkelijkheid ontvluchten door de ergst mogelijke werkelijkheid te bedenken. Al dit denken vanuit het einde (immanentisering van het eschaton), sluimert al decennia en brengt de totale ontworteling van het volksleven aan het licht.
Ik ben niet ‘bang’ voor wat er komen gaat. Of ik zou al 30 jaar bang moeten zijn. We leven al decennia in een politiek systeem met totalitaire tendenzen en iedereen die altijd is meegegaan met alle ‘individuele vrijheden’ en vrijemarktgebrul, heeft dat helpen faciliteren.
 
Zoveel heb ik in mijn boeken (Heerlijke platte wereld en Permafrost) al omstandig duidelijk gemaakt. Wie nu gaat brullen dat de staat de crisis misbruikt – wat gezien het systeem per definitie gebeurt – is echt nog niet helemaal ‘wakker’. In ieder geval nog veel te kort. De economische crisis staat ook al heel lang voor de deur en volgt gewoonweg uit het idiote beleid rond de crises van 2000 en 2008. De economische crisis volgt onvermijdelijk uit o.a. rentebeleid van de laatste 20 jaar maar de zondebok wordt nu corona. Zowel corona als de economische crisis zijn realiteiten die elkaar versterken, en beiden waren in zekere zin onontkoombaar. 
 
Waar we blij mee mogen zijn is dat onze staat nog niet zo erg is als de Chinese. Waar we blij mee mogen zijn is dat ons uitgeklede publieke domein nog niet 100% is overgeheveld naar de markt (multinationals). Waar we blij mee mogen zijn is dat we onze staat de afgelopen weken konden dwingen tot handelen. Wie de zwalkende koers van overheid en RIVM heeft gezien, weet dat daar zeker niet de visie en daadkracht vandaan zijn gekomen. Waar we niet blij mee mogen zijn is dat de laatste decennia veel vitale zaken als medicijnfabricage zijn ge-outsourced naar China en niet meer in eigen (of EU)-beheer hebben. Ik ben dus verre van pro-staat of pro-EU, maar in deze crisis is er ook sprake van een schaal waarop we kunnen aanwijzen dat sommige dingen beter zijn dan andere. Sommige zaken zijn slecht, naar nog altijd beter dan … Andere zaken zijn aanvaardbaar, maar zeker niet wat het zou moeten en kunnen zijn. Etc.
 
We hebben ons heel lang kunnen voorbereiden op deze totalitaire tendens en we hebben er toch heel lang van weggekeken. Ook wanneer ik de reacties van de massa op twitter en Facebook zie, is er hoop, zij het weinig. De massa draait te snel door en gaat te makkelijk op de loop met grote verhalen over Illuminati, QAnon en andere droomwerkelijkheden die de realiteit teniet doen.
 
Wie denkt het allemaal te weten? En dat, wanneer iedereen dit allemaal weet, we de wereld kunnen redden? Nee, want we weten het niet allemaal. We weten niet precies wat er aan de hand is. En daarom is ook voor ons voorzichtigheid geboden. En het is niet erg dat we niet alles weten. Niet alles in de geschiedenis is beïnvloedbaar en stuurbaar, maar sommige dingen wel. Niemand kon verhinderen dat de Russen een Sovjettijdperk ingingen. Idem het ontstaan van de DDR. Behalve dan dat Washington ‘ja’ had moeten zeggen op de beroemde Stalin Note in 1952. Dan zou er überhaupt geen DDR geweest zijn. Sommige dingen hebben weinig mensen in de hand, en sommige dingen liggen in de handen van velen en veranderen daarom nooit. 
 
We moeten doen wat we kunnen om een politieke trend te keren die al minstens 100 jaar gaande is. Maar dat doe je niet door tegen de halfslachtige en overduidelijk veel te laat ingevoerde maatregelen te protesteren en die te negeren. Dat is niets anders dan puberaal gedrag. En de maatregelen zijn wel degelijk nodig om een nieuwe verschrikking als de Spaanse Griep af te wenden.