Minister Blok bedreigd door anti-Ruslandlobbyist – Pieter Omtzigt op ramkoers met Moskou

door | 7 april 2018

CDA-kamerlid Omtzigt wil een wet invoeren die extra sancties mogelijk maakt tegen Rusland. De lobbyist achter de wet, Bill Browder, waarschuwt minister Blok dat het slecht afloopt met diens carrière als hij dwarsligt.

De Europese Unie hanteert sinds 2014 sancties tegen Rusland wegens ‘annexatie’ van de Krim. Dit onder druk van de VS. Daar moeten extra sancties bijkomen, vindt de Brits-Amerikaanse zakenman Bill Browder. Hij is CEO en medeoprichter van investeringsfonds Hermitage Capital Management, en werd in 2013 bij verstek veroordeeld tot negen jaar gevangenisstraf vanwege belastingontduiking en belastingfraude in Rusland. Eerder, in 1998, verruilde Browder de Amerikaanse voor de Britse nationaliteit om belasting te ontwijken in de VS. Browder ijvert in de EU voor een wet naar het voorbeeld van de Amerikaanse Magnitsky Act. Deze werd in 2012 door president Barack Obama ingevoerd ter bestraffing van Russen die volgens Browder verantwoordelijk waren voor de dood in een Moskouse gevangenis van Sergei Magnitsky, een belastingconsulent die werkte in opdracht van Browder. In 2016 verruimde de Amerikaanse regering de wet. Iedereen, waar ook ter wereld, die zich volgens de VS schuldig maakt aan mensenrechtenschendingen en corruptie kan door de wet worden getroffen. Deze mensen komen de VS niet meer in en hun banktegoeden en overige bezittingen worden bevroren, voor zover deze onder Amerikaanse jurisdictie vallen.

Kopie van Amerikaanse wet

Browder lobbyt in de EU voor een kopie van de Amerikaanse sanctiewet, tot nu toe alleen met succes in het Verenigd Koninkrijk en de Baltische staten. Mogelijk komt daar binnenkort Nederland bij. Browder heeft in Nederland CDA-parlementariër Pieter Omtzigt aan zijn zijde gevonden. Die ontving in 2013 Browder in de Tweede Kamer, ter gelegenheid van de presentatie van een boek over de zaak Magnitsky, waarvoor ook Omtzigt een hoofdstuk had geschreven. Deze week diende Omtzigt een motie in waarin hij het kabinet oproept zowel in Nederlands als in Europees verband een Magnitskywet te verwezenlijken. De motie werd door een meerderheid van de Tweede Kamer gesteund. De enige partijen die tegen stemden waren: SP, Forum voor Democratie, PVV en VVD.

Dat de VVD tegen stemde, heeft te maken met VVD-minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken. Die heeft, in lijn met zijn voorgangers op Buitenlandse Zaken, verklaard geen eenzijdige acties te willen van Nederland en dat binnen de EU onvoldoende draagvlak is voor een gezamenlijke Magnitsky-wet. Niettemin zag Blok zich door de motie genoodzaakt Omtzigt te beloven dat hij zou kijken of er alsnog een Europese coalitie was te vormen. Hij herhaalde echter dat hij niet wilde meewerken aan een Nederlandse wet.

Dreigtweet Browder

Het verzet van Blok kwam hem te staan op een ernstige schrobbering van Bill Browder. ‘Tegen de Magnitsky-wet zijn is vaak iets dat ten koste gaat van je carrière’, twitterde deze. ‘Minister Blok zou eens moeten bestuderen wat er gebeurd is met de voormalige Canadese minister van Buitenlandse Zaken Stephane Dion vanwege het hardnekkig tegenhouden van Magnitsky in Canada.’  Dat klonk als een bedreiging aan het adres van minister Blok, maar vreemd genoeg was er in Nederland geen enkel nieuwsmedium dat er aandacht aan besteedde. Alleen het Engelstalige RT, dat door de Nederlandse pers wordt afgeschilderd als een Russische propagandazender, wijdde er een bericht aan: Tycoon who pushed Magnitsky Act warns EU minister that opposing Russia-bashing is ‘career ruining’

Novini vroeg de woordvoerster van minister Blok wat diens reactie is op de uitspraak van Browder. Ook vroegen wij een CDA-collega van Omtzigt, Martijn van Helvert, naar een reactie op de tweet van Browder. Van Helvert heeft een speciale procedure in gang gezet om Browder in mei te ontvangen in de Tweede Kamer. Is het CDA nog steeds bereid Browder welkom te heten na de publicatie van diens dreigtweet aan de minister? Helaas kwam noch van de woordvoerster van minister Blok, noch van Van Helvert een reactie.

Graag had Novini een interview gedaan met Pieter Omtzigt. Zijn inzet voor een anti-Russische wet in Nederland zal voor sommigen als een verrassing komen. Vorig jaar nog werd hij nog door NRC gebrandmerkt als propagandist voor Moskou, met het gevolg dat hij niet langer mocht optreden als woordvoerder over MH17. Helaas kwam ook van Omtzigt geen reactie op ons contactverzoek. Zie onderstaand de vragen die wij hem hebben voorgelegd:

  • Hoe is de motie tot stand gekomen? Browder liet in november vorig jaar op Twitter weten dat hij in Nederland lobbyde voor een Magnitsky-wet.
  • Als de door u bepleite wet bedoeld is voor mensenrechtenschenders in het algemeen, waarom spreekt u dan over een ‘Magnitsky-wet’? Immers: de oorspronkelijke, Amerikaanse Magnitsky Act is gericht tegen individuele Russen, en ook verwijst de naamgeving naar Sergei Magnitsky, een persoon die is omgekomen in een Russische gevangenis. Verder noemde u op 26 maart in de commissie voor Europese Zaken de Magnitskywet in één adem met de Salisbury-gifzaak, waar u de Russische overheid voor verantwoordelijk houdt.
  • In NRC van 3 april staat dat de door u bepleite wet ‘in de praktijk vooral mensen uit Rusland zal raken’. Klopt dit, en zo ja, vindt u dit terecht? En zo ja, waarom?
  • Denkt u dat een Nederlandse wet ook kan en zal gebruikt worden tegen mensenrechtenschenders in landen die een bondgenoot of belangrijke handelspartner zijn, zoals de VS en Saoedi-Arabië?
  • Hoe denkt u dat een Nederlandse Magnitskywet opgevat zal worden in Rusland? Verwacht u dat de Russen tegenmaatregelen zullen nemen, zoals ze gedaan hebben in reactie op de Amerikaanse Magnitskywet?
  • Bent u niet bang dat u olie op het vuur gooit? De relatie tussen Rusland en het Westen is in ruim vijftig jaar niet zo slecht geweest.
  • Wat vindt u van de uitspraak van Browder op Twitter dat het slecht is voor minister Bloks carrière dat hij zich niet hard wil maken voor een Nederlandse Magnitsky-wet?
  • Staat voor u vast dat het verhaal over de arrestatie en dood van Magnitsky, zoals verteld door Browder, en het conflict dat Browder heeft met de Russische staat, zoals verteld door Browder, volledig overeenstemt met de werkelijkheid? Heeft u zijn verhaal gecontroleerd?
  • Kent u de documentaire ‘The Magnitsky Act – Behind The Scenes’? Is u bekend dat de vertoning hiervan wordt tegengehouden door Browder die met rechtszaken dreigt? Op Novini staat hierover een artikel dat u misschien zal interesseren: http://www.novini.nl/zaak-magnitsky-kremlin-criticus-valt-geloof/ 

http://www.novini.nl/zaak-magnitsky-kremlin-criticus-valt-geloof/