Ontslag Maaßen schaadt het vertrouwen in de rechtsstaat

door | 27 september 2018

Een Duitse topambtenaar werd “onhoudbaar”, omdat hij de waarheid sprak. Het geval Maaßen geeft een signaal af aan de Duitse bevolking dat de regering nog lelijk op kan breken.

Door het getouwtrek over de positie van de vertrekkende directeur van de binnenlandse veiligheidsdienst Hans-Georg Maaßen is het eigenlijke schandaal volledig ondergesneeuwd. Niet Maaßen heeft het vertrouwen in de rechtsstaat geschaad, maar zij die hem om zijn uitspraken gestraft hebben.

Om de omvang van deze kwestie en de mogelijke gevolgen ervan te bevatten, moet nog eens naar het beginpunt verwezen worden. Zowel de politie als ook de Saksische afdeling van de binnenlandse veiligheidsdienst zeggen dat er in Chemnitz geen “drijfjachten” zijn geweest. Alle verslaggevers van de pers in Chemnitz bevestigen dit. De als ‘bewijs’ voor het tegendeel door links-extremisten aangevoerde video is nergens goed voor, er is niet eens een ‘drijfjacht’  op te zien.

Maaßen heeft niets anders gedaan dan desgevraagd te zeggen wat hij op dat moment wist. Intussen had bondskanselier Merkel via haar woordvoerder echter reeds van “drijfjachten” gesproken. Maaßen moet vertrekken omdat hij zich niet medeplichtig wilde maken aan dit bedrog. Hij wist zich in zijn ambt verplicht aan de waarheid. Als hem nu voorgeworpen wordt dat hij het “vertrouwen in de staat” geschaad zou hebben, is dat een omkering van de feitelijke toestand.

Het vertrouwen van burgers op de waarachtigheid van politici is iets heel anders dan hun vertrouwen op de staat. Het wantrouwen van (bepaalde) politici houdt nog geen wantrouwen van de staat of de democratie als zodanig in. Wat had Maaßen moeten doen om Merkel, SPD-leider Nahles en het overgrote deel van de media tevreden te stellen? Ze hadden liever gezien dat hij de burgers voorgelogen had.

In de toekomst zullen topambtenaars zich wel twee keer bedenken, of ze zich meer verplicht weten aan de staat, de waarheid, het volk en daarmee hun positie op het spel willen zetten, of dat ze zich liever aansluiten bij politiek wenselijke leugens om hun positie te behouden. Richard von Weizsäcker stelde eens bitter vast dat de politieke partijen de staat buit gemaakt hadden. Maar zelfs de toenmalige president zal niet vermoed hebben dat de plundering zover zou strekken.

Alleen al het gemak waarmee de regerende politici een loopje met het recht nemen, of het nu in de ‘euroredding’ of bij de immigratie is, maakt burgers terecht wantrouwig. Eerder bekritiseerde Maaßen de schending van het geldende recht inzake de oeverloze immigratie. In zijn functie als terreurbestrijder waarschuwde hij bovendien voor de gevolgen voor de veiligheid. Zodoende was hij reeds langer een angel in het vlees van de regerende elite die zichzelf de verpersoonlijking van de staat waant en haar buit met hand en tand verdedigd. Welke gevolgen dat voor democratie en rechtsstaat in Duitsland heeft zal blijken. De kwestie Maaßen markeert een keerpunt.