Potentiële bondskanselier Steinmeier weggepromoveerd, Martin Schulz mogelijke opvolger op Buitenlandse Zaken

door | 15 november 2016

De Duitse regeringspartijen CDU en SPD zijn het er na wekenlange onderhandelingen eindelijk over eens geworden wie de vertrekkende federale president Joachim Gauck op moet volgen: de huidige minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier.

Steinmeier is in opinie-onderzoeken een van de meer populaire politici van de sociaaldemocratische SPD. Die partij doet het al langer slecht in de peilingen. Door Steinmeier te nomineren voor het ambt van Bundespräsident heeft de veel minder populaire SPD-leider Sigmar Gabriel zijn belangrijkste concurrent voor het partijleiderschap weg gepromoveerd.

Aangezien de regeringspartijen een meerderheid hebben in de Bundesversammlung (een vergadering waarvan de leden gekozen worden door het federale parlement en de deelstaatparlementen) die in februari de nieuwe president moet kiezen, lijkt het vrijwel zeker dat Steinmeier in een stemronde gekozen kan worden. Met de nominatie van Steinmeier bewijst Gabriel misschien zichzelf maar niet zijn partij een goede dienst. De huidige minister van Buitenlandse Zaken zou namelijk een veel betere kans gehad hebben om verkiezingswinst te boeken voor de SPD.

Steinmeier, die er bijvoorbeeld om bekend staat meer geneigd te zijn tot een pragmatische houding in de relatie met Rusland, zou een veel geduchter concurrent zijn voor de huidige bondskanselier Angela Merkel. Veel Duitse kiezers kunnen zouden hem ook liever als bondskanselier zien dan Gabriel, zoals keer op keer uit peilingen naar voren komt. Uit die peilingen kwam ook naar voren dat Steinmeier de enige SPD-politicus was die veel kiezers het wel toevertrouwden Merkel te verslaan.

Dit verklaart hoe CDU en SPD het eens konden worden over Steinmeier als gezamenlijke kandidaat. Dat Duitsland momenteel een linkse president heeft – Gauck is momenteel geen partijlid maar was eerder lid van Bündnis 90, een van de samenstellende delen van Bündnis 90/Die Grünen – is al opmerkelijk genoeg, aangezien de CDU de grootste partij is. Dat ook de volgende president uit het linkse kamp zal komen is nog opmerkelijker. Merkel en Gabriel zijn echter graag van Steinmeier af.

Martin Schulz

De SPD moet nu nadenken over de vraag van Steinmeiers opvolging op het ministerie van Buitenlandse Zaken. In de wandelgangen geldt de huidige voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz als favoriet.

Schulz nadert het einde van zijn termijn als voorzitter van het Europees Parlement. Hij heeft aangegeven door te willen in deze functie, maar dat ligt gevoelig  bij de fractie van de Europese Volkspartij omdat het ingaat tegen eerder gemaakte afspraken.  Schulz verzekerde zich zodoende eerder al van een veilige plaats op een kandidatenlijst voor de Bondsdagverkiezingen die in oktober 2017 plaats moeten vinden.

De Frankfurter Allgemeine Zeitung meldt op basis van goed ingevoerde bronnen dat partijbaronnen in de SPD Schulz via de post van minister van Buitenlandse Zaken aan bekendheid onder de kiezers willen laten winnen, zodat hij in de loop van volgend jaar gelanceerd zou kunnen worden als SPD-kandidaat voor het bondskanselierschap. Anders dan Steinmeier, die binnen de huidige regering eerder een stem is voor ontspanning in de relatie met Rusland, zal Schulz veeleer de confrontatie met de Russische regering zoeken. Dat Schulz Merkel zou kunnen verslaan is zeer onwaarschijnlijk, maar naar het zich laat denken ook niet de bedoeling. Voorlopig lijkt Merkel toch nog een termijn te ambiëren.

Bij de christendemocraten gaan intussen ook stemmen op voor het naar voren schuiven van een opvolger voor Steinmeier uit de eigen partijgelederen. In dit verband wordt de huidige minister van Defensie Ursula von der Leyen (CDU) genoemd, maar het is zeer de vraag of Merkel die promotie aan haar partij-interne concurrent gunt.

Lees ook:

  • Historisch dieptepunt: CDU/CSU zakken onder 30% kiezersgunst
  • Lokale SPD-politici in Berlijn en Roergebied stappen over naar AfD
  • Eerste CDU-politicus pleit voor coalitie met AfD: “Anders sturen we op linkse republiek aan”
  • Sociaaldemocraten overal in Europa hulpeloos tegenover ‘rechts-populisme’
  • TTIP? Gabriel probeert CETA door de poort te smokkelen!