Spanning loopt op tussen buitenlandse mogendheden in Syrië

De Syrische regering mag praktisch gezien de oorlog tegen de salafistische terreurgroepen en huurlingen van de westerse alliantie gewonnen hebben, de spanning blijft echter nog steeds groot. Het ontsporen van dit conflict dient daarom zeker nog niet uitgesloten te worden. Knelpunten lijken vooral de houding van Israël en de relatie van de VS met Turkije.

Turkse en Amerikaanse dreigingen

De Turkse regering van president Recep Erdogan blijft immers nog steeds de spanning opdrijven in het grensgebied met Syrië waar de VS en haar bondgenoot van de Koerdische nationalistische PKK/YPG actief zijn.

Turkije dreigt dit gebied ten oosten van de Eufraat waar de YPG en de VS baas zijn nog steeds binnen te vallen. Met steeds luider klinkende oorlogstaal. Waarop de VS waarschuwingen geeft. “Val je die groepen aan dan val je automatisch ook de VS aan”, aldus Washington.

NAVO-solidariteit?

Deze heeft als afschrikking voor Turkije sinds enkele weken aan de Turkse grens met Syrië door Amerikaanse militairen bemande observatieposten geplaatst. Krijgen we dus binnenkort een oorlog tussen twee bondgenoten van de NAVO? En wat dan met artikel 5 over de onderlinge solidariteit binnen deze militaire alliantie?

Want artikel 5 van de NAVO stelt dan men de bondgenoot in geval van oorlog ter hulp moet snellen. Maar wie dan: Washington of Ankara? Het toont dat de NAVO op dit ogenblik gewoon als los zand aan elkaar hangt. Niet dat een van die twee landen ooit de moeite deden om de vraag te stellen of ze Syrië zomaar mogen binnenvallen? Internationaal recht? En waar blijft de VN, de bewaker van deze rechtsregels?

Neerschieten Russische Iljoesjin-20

En dan is er Israël. Het is daarbij duidelijk dat Israël de drijvende kracht is achter de schermen van deze oorlog. Goed verstopt dat wel maar voor iedere serieuze waarnemer is dat land van in het beginne zeer nauw betrokken geweest bij dit conflict. De VS en de EU doen in deze regio nu eenmaal niets zonder minstens de toestemming van de Israëlische regering.

Toen Rusland eind september 2015 haar luchtmacht en extra troepen naar Syrië stuurde kantelde de oorlog vrij snel in het voordeel van de Syrische regering. De zich op het salafisme beroepende huurlingen verloren het ene bolwerk na het andere – ook aan de Israëlische grens – en houden nu voorlopig alleen nog stand in een gebied rond de provincie Idlib tegen de Turkse grens.

Intussen begon de Israëlische luchtmacht met regelmatige bombardementen op Syrië. Volgens de semi-officiële Israëlische versie – het land weigert er officieel commentaar op te geven – valt men daarbij vooral Iraanse militaire installaties of wapenleveranties van Iran aan de Libanese Hezbollah aan.

Israëlische aanvallen

Wat daar van aan is weten we niet echt. Het zijn immers in essentie beweringen van de betrokken partijen zelf en die zijn dus per definitie onbetrouwbaar. Zeker is wel dat Israëlische vliegtuigen al meerdere aanvallen op Syrië uitvoerden.

Dat veranderde totaal toen Israëlische vliegtuigen op 17 september van dit jaar van uit de zee raketten afschoten op Syrië en zich daarbij verschuilden achter een Russische Iljoesjin Il-20 verkenningsvliegtuig. Wat dan, heel vermoedelijk per vergissing, door de Syrische luchtafweer werd neergeschoten. Met twaalf dode Russische militairen tot gevolg.

Sindsdien zijn de tot dan toe normale relaties van Rusland met Israël in de diepvries verzeild. Bezoeken als voorheen van de Israëlische eerste-minister Benjamin Netanyahu of andere regeringsleden aan Moskou blijven sindsdien uit. Dit terwijl er voordien maandelijks verscheidene reizen door de regering vanuit Israël naar Rusland waren. Men zat als het ware meer in Moskou dan in Washington.

Ook kwam er in het Israëlische parlement vanuit de regeringspartij Likoed zelfs het voorstel om Rusland te vergoeden voor het neerhalen van dat vliegtuig. Wat merkwaardig is want tot nu steekt deze regering de schuld allemaal op de Syriërs. En dat Israël wil betalen voor de schade die ze aanricht is eveneens een grote zeldzaamheid. Vermoedelijk zelfs een primeur. Het toont dan ook de penarie waarin men zichzelf geschoten heeft.

Wijzigde Rusland de afspraken met Israël?

Deze week was er dan toch een Israëlische militaire delegatie op bezoek in Moskou om er met hun Russische collega’s te overleggen. Er was tussen beide partijen opnieuw een verstandhouding ontstaan klonk het nadien in de Israëlische media. Zonder echter voor zover geweten een Russische bevestiging voor dit verder onduidelijk gebleven verhaal. Maar welke verstandhouding?

Volgens de Arabische journalist Elijah J. Magnier – een van de beter over deze oorlog ingelichte analisten met goede contacten in Iran, Irak, Syrië en ook in Libanon, o.m. bij Hezbollah – heeft Rusland tijdens die gesprekken haar positie gewijzigd. Daarbij zou Syrië nu de toestemming hebben gekregen om terug te schieten in geval het door Israël wordt aangevallen.

Dit mits evenredigheid. Valt de Israëlisch luchtmacht bijvoorbeeld de internationale luchthaven van Damascus aan dat mag Syrië dat ook doen in Israël. Het land beschikt daarbij over voldoende geleide raketten om elk doelwit in de zionistische staat te treffen.

Daarbij zou Rusland ook eigen personeel plaatsen op elke Syrische militaire installatie. Zodat diegene die er op schiet dan eveneens Russen dreigt te doden. Wat als afschrikking kan tellen. Zeker is dat Israël sinds het neerhalen van die Il-20 geen enkele aanval op Syrië meer gedaan heeft. Over een recent vermeend incident met Israëlische raketten bestaat onvoldoende zekerheid.

Of dit verhaal wel klopt weten we niet. Voorlopig ontbreekt het immers nog aan een bevestiging door andere partijen. Er is hier ook alleen sprake van anonieme Syrische bronnen. Logisch is wel dat dit soort zaken geheim wordt gehouden.

Dat Israël Syrië sinds 17 september niet meer ging aanvallen is ook tot heden nergens geschreven. Het was zo blijkt toch een geheim akkoord tussen Rusland en Israël. Verbazen mag dit verhaal dus zeker niet.

Spanning

Maar zoals met de relatie tussen Turkije en de VS is ook dit een teken dat de spanning rond Syrië blijft bestaan. Alleen de terughoudendheid van de verschillende partijen zorgde ervoor dat dit tot heden nooit ontspoorde.

Een positieve evolutie is dan weer dat het parlement van de Arabische Liga deze week instemde om Syrië weer toe te laten tot deze organisatie. Zij was er uitgezet bij het begin van deze oorlog. Het is wel een advies en de beslissing zelf dient nog unaniem door de verschillende lidstaten te worden genomen. Het toont wel dat de landen van het Arabische schiereiland hun verzet tegen de Syrische regering aan het opgeven zijn.