Waar is de vredesbeweging gebleven?

“’In tijden van nood leert men zijn vrienden kennen”, leert een spreekwoord ons. Als dat spreekwoord klopt dan is dat slecht nieuws voor de vredesbewegingen die rond de 2^de golfoorlog massaal de straat op gingen. Ze houden zich oorverdovend stil. Vele deskundigen die van woede niet meer wisten hoe ze moesten kijken zijn van de buis verdwenen. Ook politici die toen een anti-oorlog pose aannamen lijken een bekering onderweg naar Damascus te zijn ondergaan.

Overeenkomsten met Irak
Dit is gek, want de crisis in Syrie heeft alle eigenschappen die de crisis rond Irak ook had. Een dictator die over chemische wapens zou beschikken. Deze dictator zou ze ook daadwerkelijk hebben ingezet. De dictator is ook een daadwerkelijke nare man. Er is een grote groep onderdrukte mensen. De nationale veiligheid van de Verenigde Staten zou in gevaar zijn. Er is een link met strategisch gelegen olie en gas en zo zijn er nog wel een paar andere overeenkomsten.

Barack Hoessein Obama
Wat in elk geval niet overeenkomt is de reactie van de voormalige Engelen des Vredes. Eerst de nobelprijswinnaar Barack Obama zelf over de invasie van Irak in 2003:

“I know that an invasion of Iraq without a clear rationale and without strong international support will only fan the flames of the Middle East, and encourage the worst, rather than the best, impulses of the Arab world, and strengthen the recruitment arm of Al Qaeda”.

http://tv.msnbc.com/2013/09/04/action-in-syria-without-a-clear-rationale-will-haunt-us/

Vreemd? Er zijn meer mensen in de in de top van de huidige Obama-regering die zich in het verleden hautain als vredesengel presenteerde. Zo ook vice-president Joe Biden, die Syrie wilde bombaderen zonder de toestemming te vragen van de Amerikaanse Eerste en Tweede Kamer:

“I teach separation of powers and constitutional law. This is something I know. So I got together and brought a group of constitutional scholars together to write a piece that I’m going to deliver to the whole United State Senate pointing out the President has no constitutional authority…to take this nation to war against a county of 70 million people unless we’re attacked or unless there is proof we are about to be attacked. And if he does, if he does, I would move to impeach him.”

John Kerry vroeg zich in een speech in 1971 het volgende af: “How do you ask a man to be the last man to die in Vietnam? How do you ask a man to be the last man to die for a mistake?”.

Een opmerkelijke draai, gezien het feit dat ook John Kerry zonder toestemming te vragen van de Amerikaanse Eerste en Tweede Kamer overhaast Syrie wilde bombarderen.

George W. Bush Jr. was een man met vele oneffenheden, maar hij was ten minste eerlijk over wie hij was. Een Texaanse Cowboy. Barack Obama, Joe Biden en John Kerry zijn niet eerlijk over wie ze zijn. Ze presenteerden zich in het verleden alle 3 als tegenstander van militair geweld, maar nu het er op aankomt is dat beeld slechts een public-relations masker gebleken.

Frankrijk
Ook regeringen draaien. Was Frankrijk in 2003 de grootste Westerse tegenstander van de aanval, tegenwoordig is Frankrijk de enig overgebleven Westerse medestander van de VS. Wie had dat 10 jaar geleden gedacht? Wat de draai vreemder maakt is dat Frankrijk toen een Gaullistische president had, en tegenwoordig een socialist als president heeft.

Generaal Matin Dempsey
Ook de positie van het Amerikaanse leger zelf lijkt 180 graden gedraaid te zijn van kritiekloos volgend in 2003 tot nu zelfs afkeurend. Was er in 2003 geen noemenswaardige institutionele tegenstand in het Pentagon, zo lijkt er vandaag de dag muiterij van enige omvang niet onmogelijk in het Amerikaanse leger. Een novum in de geschiedenis.

Het Russische leiderschap
De Russen doen vrolijk mee aan deze positie-verandering. Waren in 2003 de Russen nog te zwak om echt een verschil te maken, nu staan ze midden in de discussie en hebben de mogelijkheid om een verschil te maken tussen oorlog en vrede. Ik heb geen illusies dat de Russen vredesengelen zijn en dat de huidige houding eentje is van pure onbaatzuchtigheid, maar de Amerikaanse positie is evenmin onbaatzichtig in dienst van de “internationale gemeenschap” die een land wil straffen omwille van chemische wapens. Dat ondertussen in de media de Russen als monsters worden afgebeeld wordt curieuzer en curieuzer na mate je er meer en meer over nadenkt.

Tony Blair
Enigszins verrassend is daarom het standpunt van Tony Blair, die op zijn minst constistent lijkt te zijn, hij is een enthousiast voorstander van het bombarderen van Syrie: “Britain should arm the Syrian rebels and consider imposing a no-fly zone over Syria to prevent “catastrophic consequences”.”. Welke catastrofale gevolgen dit zouden zijn is mij echter geheel onduidelijk.

Liberal Interventionists
Er is in de Engelstalige blogosfeer een typerende titel voor mensen als Obama gevonden, namelijk “Liberal Interventionists”. Liberale interventionisten. Deze merkwaardige groep linksige liberalen zijn in de kwestie Syrie opvallend oorlogslustig. En dat is gek, want zoals ik al aangaf verschilt de kwestie-Syrie niet zo heel gek veel van de kwestie-Irak. De verklaring moet daarom volgens mij in een andere richting gezocht worden dan louter het idee “oorlog of vrede”.

De kwade verdenking dat de “Liberal Interventionists” tegen de oorlog in Irak waren omdat George W. Bush deze startte is al snel gelegt. Zo heb ik meerdere mensen in mijn omgeving meegemaakt die min of meer zeiden: “Ik ben tegen de oorlog in Irak omdat Bush een cowboy is” en nu net doen alsof de kwestie-Syrie niet bestaat.

Wat mensen in verwarring kan brengen zijn vooral de slogans waarmee oorlog verkocht wordt. In dagen van George W. Bush was het excuus om “democratie te brengen” relatief makkelijk door te prikken als imperialistische schaamlap. Maar “mensenrechten” als reden voor imperialisme lijkt een stuk moeilijker te identificeren als doorzichtig excuus.

Dit terwijl het netto-effect exact hetzelfde zal zijn. Immers, voor het verzekeren van luchtoverwicht (voor een succesvolle strafexpeditie) boven een land is een intensieve bommencampagne op militiare anti-luchtdoelsystemen absoluut noodzakelijk. En als de militaire klap te hard aankomt voor het Syrische leger, dan is het vervolgens ook “noodzakelijk” om troepen te sturen die de “chemische wapens” veiligstellen. Et voila, we hebben een situatie die op de grond identiek is aan die van de inval in Irak.

Opinieklimaat
Woordspelletjes en onoprechte vredesactivisten verklaren echter niet al het andere. Waarom is er geen anti-Amerikaanse mediahype zoals in 2003? Mensen die de Verenigde Staten als geheel ronduit haten bevolkten ten tijde van “Irak” zo goed als alle praatprogramma’s van de Nederlandse publieke omroep.  Er waren dramatische interviews met wapeninspecteur Hans Blix. Mensen die tijdens een van de vele demonstraties dramatisch vertelden hoe we allemaal groen van de straling zouden als gevolg van de Irak-oorlog.

Niets van dit alles is te zien rond de huidige kwestie. Sterker nog, op Joop.nl, een website waar progressieve opiniemakers hun masker afdoen en hun ware aard tonen over een hele reeks van onderwerpen, is er ook een interventionistische “schwung” te bespeuren. Vastgesteld kan worden dat er een ander opinieklimaat bestaat zonder dat daar een hele duidelijke (publieke) reden voor is.

Maar waar is de vredesbeweging nou gebleven? Het antwoord is intussen duidelijk: de vredesbeweging is morsdood. Voor oorlog en vrede zijn we overgeleverd aan de genade van diegenen die nog via de juridische weg in de Verenigde Staten de aanval op Syrie kunnen stoppen.

Duidelijkheid
Er zijn in de kwestie Syrie dus een heleboel dingen duidelijk geworden. Sommige waren verrassingen en andere niet. En dan moet de daadwerkelijke aanval nog beginnen, want als het hoofd van het Amerikaanse leger verbaler feller tegen actie in Syrie is dan Nederlandse en Amerikaanse beroepsvredesactivisten staan ons nog wel wat verrassingen te wachten.