Westerse lente

Nu de Arabische lente in volle gang is, lijkt er ook een Westerse lente aangebroken te zijn. Niet het Tahrirplein in Cairo of de straten van Benghazi, maar het Beursplein in Amsterdam wordt momenteel bezet door demonstranten. Wat beide protesten met elkaar gemeen hebben is de zucht naar vrijheid. Waar in de Arabische landen met name gaat om politieke vrijheid, gaat het in het westen vooral om de economische vrijheid. Occupy legt de rekening bij het economisch systeem, terwijl er eigenlijk sprake is van een morele crisis in de maatschappij.

Deze occupy-beweging begon een maand geleden in New York, het financiële hart van de wereld en is inmiddels uitgegroeid tot een protestbeweging die demonstreert op meer dan duizend plekken op de wereld. Een eenduidige boodschap bij de Occupy-beweging is ver te zoeken. In Australië scandeerden de demonstranten: “free, free Palestine”. In New York verzet men zich vooral tegen de graaicultuur en de macht van de multinationals. Ondanks de afwezigheid van een gemeenschappelijke boodschap lijkt deze wereldwijde protestbeweging door één ding gedreven te worden: de zucht naar vrijheid, wat gerealiseerd moet worden door middel van sociale en economische gelijkheid.

Materialisme product maatschappij
De Occupy-beweging laat zien dat het kapitalistische systeem zich in een ernstige crisis bevindt. De beweging legt de schuld van de crisis echter vooral neer bij de overheid en bij het economisch systeem, waar zijzelf onderdeel van uitmaakt. We moeten beseffen dat we met z’n allen deze maatschappij gecreëerd hebben, waarin welvaart en materialisme de pijlers onder ons bestaan vormen. Toen de Westerse bevolking de afgelopen decennia nog ruimschoots en onbedreigd door crises voorzien werd van brood en spelen, was er niemand die op het Beursplein ging kamperen.

Het is typerend voor de moderne mens dat men zoekt naar een situatie waarin volledige vrijheid en middelen geboden worden om de eigen behoeften te bevredigen. (Occupy demonstreert immers niet omdat er geen werk meer is, of omdat men onder de armoedegrens dreigt te raken). Economische gelijkheid en welvaart zijn universele rechten geworden en deze men komt opeisen.

Morele crisis
De leiders van de Europese landen geven hierin het verkeerde voorbeeld. Ze maken zich terecht zorgen om de financiële crisis, over Griekenland en over het gezond maken van overheidsfinanciën, maar bieden geen oplossing voor de diepere crisis waarin we ons daadwerkelijk in bevinden. Wij, de westerse samenleving, moet beseffen dat het probleem ligt bij onszelf. De hebzucht, afgunst en ontevredenheid zijn de oorzaken dat er meer uitgegeven wordt dan er op de rekening staat.
In onze cultuur is hebzucht een normaal fenomeen geworden waarbij de afwezigheid van een hogere moraal samenleving uiteen drijft. De occupy beweging bestaat uit mensen die blijkbaar tijd vinden om dagen achtereen te roepen dat het de schuld is van anderen en vinden daar sympathie voor bij het volk. Daarmee is de Occupy beweging vooral een toonbeeld van de morele staat waar we ons als samenleving in bevinden. Zolang we hier onze ogen voor blijven sluiten zal er nooit een westerse lente aanbreken.