Zeman: Babis moet met eurosceptici gaan onderhandelen

Nu waarnemend premier Andrej Babis van de liberale ANO-partij er niet in geslaagd is een regering te vormen met de sociaaldemocraten, moet hij met de nationalistische SPD en de communisten gaan onderhandelen. Dat heeft de Tsjechische president Milos Zeman dinsdag gezegd.

Eerder maakte ANO deel uit van een regering met sociaaldemocraten en christendemocraten, geleid door de sociaaldemocraat Bohuslav Sobotka. Die regering kwam echter mede ten val door onenigheid over de vraag hoe omgegaan moest worden met beschuldigingen van subsidiefraude jegens Babis.

Doordat de sociaaldemocratische partij CSSD in de parlementsverkiezingen van oktober 2017 gedecimeerd werd, trad Sobotka echter af als partijleider, en wilden de sociaaldemocraten onder een nieuwe leider wel met Babis praten over een nieuwe regering onder zijn leiding. Babis’ ANO was namelijk als grootste partij uit de bus gekomen. Uiteindelijk konden de partijen het echter niet eens worden over de verdeling van ministerposten.

Babis houdt nu weinig opties over, want veel andere partijen hebben aangegeven überhaupt niet te willen praten over regeringsdeelname als Babis premier zou worden. President Zeman heeft Babis nu dan ook aangeraden om te gaan onderhandelen met de partijen die wel met hem willen praten: namelijk de nieuwe nationalistische partij ‘Vrijheid en Directe Democratie’ (SPD) van Tomio Okamura en de communistische KSCM. Samen zouden deze drie partijen 115 van de 200 zetels hebben.

Regeringsdeelname van deze partijen ligt echter gevoelig, omdat het beide eurosceptische partijen zijn. De SPD wil dat er een referendum gehouden wordt over de voortzetting van het EU-lidmaatschap. Uit peilingen blijkt al jaren dat Tsjechië een van de meest eurosceptische landen van Europa is. Daarnaast wil de KSCM dat Tsjechië de NAVO verlaat.

Diverse ANO-ministers in het kabinet dat momenteel de lopende zaken waarneemt, alsmede de Tsjechische eurocommissaris en ANO-lid Vera Jourova hebben reeds aangegeven grote moeite te hebben met een coalitie met de nationalistische SPD. Mogelijk stuurt Babis in gesprekken aan op een constructie waarbij SPD en KSCM in het parlement steun geven aan een minderheidskabinet met ANO- en onafhankelijke ministers.

In westerse media wordt Babis dikwijls ten onrechte zelf als euroscepticus aangeduid. Hij heeft weliswaar reserves geuit over toetreding tot de Euro, maar is niet eurosceptisch in bredere zin. Veel van zijn partijgenoten zijn uitgesproken eurofiel.